86 lat od pierwszych strzałów - Trójmiasto pamięta o Westerplatte

4:45 rano, 1 września 2025 roku. Gdy większość mieszkańców jeszcze śpi, rozlegają się syreny. To nie alarm – to pamięć. Dokładnie 86 lat temu, o tej samej porze, z pokładu niemieckiego pancernika „Schleswig-Holstein” padły pierwsze strzały II wojny światowej w kierunku polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.

Świt, który zmienił świat

Tego dnia miasto zatrzymało się. Nie tylko dlatego, że tak wymagają protokoły państwowe, ale dlatego, że niektóre chwile w historii są zbyt ważne, by je przegapić. 1 września 1939 roku Gdańsk stał się epicentrum konfliktu, który pochłonie miliony istnień ludzkich na całym świecie.

W uroczystościach przed Pomnikiem Obrońców Wybrzeża wzięli udział najważniejsi przedstawiciele państwa: prezydent RP Karol Nawrocki, marszałek Sejmu Szymon Hołownia, premier Donald Tusk, Minister Obrony Narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz. Obok polityków stanęli Ci najważniejsi Kombatanci, Harcerze oraz mieszkańcy i turyści – wszyscy równi wobec tego, co się tutaj wydarzyło 86 lat temu.

Delegacja władz państwa i miasta złożyła wieniec od Narodu na Cmentarzu Obrońców Westerplatte. W ciszy, która poprzedza świt, każdy gest nabiera szczególnego znaczenia.

Bohaterowie w mundurach pocztowych

O południu uwaga przeniosła się na Plac Obrońców Poczty Polskiej. To tutaj, w centrum Gdańska, rozegrał się jeden z najbardziej dramatycznych epizodów pierwszego dnia wojny. Polscy pocztowcy, którzy tego ranka przyszli do pracy jak każdego dnia, nagle stali się żołnierzami w obronie skrawka Polski.

„Bronili tego skrawka Polski samotnie, bez szans na zwycięstwo” – mówił Piotr Grzelak, pierwszy zastępca prezydent Gdańska. Te słowa oddają istotę tej heroicznej, ale beznadziejnej walki. Pocztowcy walczyli od świtu aż do godzin wieczornych, wiedząc, że nikt im nie przyjdzie z pomocą.

W uroczystościach wzięli udział kombatanci i weterani, w tym komandor w st. spoczynku Roman Rakowski i prof. Jerzy Grzywacz, a także przedstawiciele Koła Rodzin byłych Pracowników Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku.

Pamięć, która zobowiązuje

Szczególnie wzruszający był moment, gdy przy pomniku Obrońców Poczty Polskiej odbyła się uroczysta inauguracja roku szkolnego dla uczniów Zespołu Szkół Morskich im. Bohaterskich Obrońców Westerplatte oraz Zespołu Szkół Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej. Symbolika tego gestu jest oczywista – młodzi ludzie rozpoczynają naukę w miejscu, gdzie ich rówieśnicy sprzed 86 lat tracili życie za ojczyznę.

Miejsce wiecznego spoczynku

Dzień pamięci zakończył się o 17:00 na cmentarzu Ofiar Terroru Hitlerowskiego na gdańskiej Zaspie. To tutaj odkryto zbiorowy grób zamordowanych obrońców Poczty Polskiej. Po identyfikacji, ich szczątki zostały złożone w mogile, która dziś stała się miejscem pamięci.

„Nigdy więcej” to za mało

„O wojnie nie można mówić w czasie przeszłym” – te słowa Piotra Grzelaka brzmią szczególnie dobitnie w czasach, gdy w Ukrainie i Strefie Gazy znów giną niewinni ludzie. „Nie wystarczy już mówić «Nigdy więcej wojny», gdy w wyniku konfliktu toczonego przez dorosłych cierpią kolejne pokolenia dzieci.”

86 lat temu o świcie nad Wisłą padły pierwsze strzały wojny, która zmieniła świat. Dziś, gdy syreny cichną, zostaje pytanie: czy wyciągnęliśmy wnioski z tamtych wydarzeń? Czy jesteśmy gotowi na prawdziwą solidarność, „którą będziemy dawać i odbierać”?

Historia nie kończy się na pomnikach i uroczystościach. Historia to wybory, które czynimy każdego dnia.

#Westerplatte #1Września1939 #PamięćHistorii #Gdańsk #ObrońcyWesterplatte #ObrońcyPocztyPolskiej #IIWojnaŚwiatowa #NigdyWięcejWojny #PamięćNarodowa #Solidarność #86RocznicaWybuchu #BohaterowiePolaków #HistoriaŻyje #WolnośćNieZadana #GdańskPamięta