Fot.MG
Pomorska Rada Kultury wydała mocne oświadczenie w sprawie kontrowersji wokół wystawy „Nasi chłopcy. Mieszkańcy Pomorza Gdańskiego w armii III Rzeszy”, prezentowanej w Muzeum Gdańska. Rada stanowczo sprzeciwia się upolitycznianiu debaty o przeszłości i apeluje o powstrzymanie polityków przed ingerencją w niezależność instytucji kultury.
Wystawa poświęcona jest przymusowym wcieleniom mieszkańców Pomorza do Wehrmachtu po 1939 roku – tematowi bolesnemu, ale istotnemu. Jej twórcy – jak podkreślają członkowie Rady – od lat pracują nad przywróceniem głosu tym, którzy przez dekady milczeli ze strachu lub wstydu.
Rada przypomina, że problem przymusowego poboru obywateli polskich do niemieckiego wojska przez lata był analizowany zarówno przez historyków, jak i media. Tym bardziej zaskoczenie budzi, ich zdaniem, fala oskarżeń i insynuacji, która spadła na autorów ekspozycji.
„Na twórców spadła lawina oszczerstw, kłamstw i nieuzasadnionej agresji. Odmawia się im nie tylko fachowych kompetencji, ale wręcz prawa do polskiej tożsamości” – czytamy w oświadczeniu.
Rada podkreśla, że wystawa powstała we współpracy z renomowanymi instytucjami naukowymi i została oparta na faktach historycznych. Każda ekspozycja dotycząca trudnych tematów powinna – jak twierdzą członkowie Rady – prowokować do dyskusji. Ale krytyka, by była konstruktywna, musi opierać się na faktach, nie na emocjach czy politycznych kalkulacjach.
„Kultura i sztuka powinny stanowić przestrzeń wolności twórczej, dialogu i niezależnej refleksji nad rzeczywistością” – napisali sygnatariusze. Ich zdaniem, obecnie mamy do czynienia z próbą wykorzystania wystawy jako narzędzia walki politycznej, co podważa fundamenty, na których powinny opierać się instytucje kultury: pluralizm, niezależność i szacunek dla różnorodności poglądów.
Rada nie pozostawia wątpliwości: „Nie zgadzamy się na przemoc skierowaną wobec twórców wystawy. Apelujemy o zaprzestanie ingerencji polityków w jej kształt i przekaz. Kultura to przestrzeń wspólna, nie polityczna własność”.
Kim są sygnatariusze?
Pomorska Rada Kultury to ciało doradcze działające przy Marszałku Województwa Pomorskiego. Powołana została w 2018 roku z inicjatywy środowisk twórczych i samorządowych. Jej celem jest wspieranie rozwoju kultury w regionie oraz ochrona jej niezależności. Członkami Rady są przedstawiciele instytucji kultury, uczelni wyższych i organizacji pozarządowych – osoby o udokumentowanym dorobku i wysokich kompetencjach.
Grażyna Bojarska-Dreher
