Gdynia ponownie staje się stolicą polskiej literatury. Jubileuszowa, 20. edycja Nagrody Literackiej GDYNIA właśnie ogłosiła finalistów. Dwadzieścia książek, cztery kategorie, a w każdej z nich – pięć publikacji, które zachwyciły kapitułę swoją odwagą, językową precyzją i nieszablonowym podejściem do opowieści.
Rozdanie nagród odbędzie się 29 sierpnia w Teatrze Muzycznym im. Danuty Baduszkowej. Wtedy dowiemy się, kto w tym roku wróci do domu z kultową Kostką Literacką i nagrodą w wysokości 50 tys. zł. Ale wcześniej – czas poznać nominowanych.
ESEJ – między życiem a literaturą
Esej to forma wymagająca – balansuje na granicy między faktem a refleksją. W tym roku nominowano:
- Agnieszkę Berlińską za „Szajna, Szajnisko. Portret zakulisowy” – fascynujące spojrzenie na życie teatralnego wizjonera;
- Weronikę Kostyrko za „Róża Luksemburg. Domem moim jest cały świat” – portret intelektualistki i rewolucjonistki w jednym;
- Korę Teę Kowalską za „Patrz pod nogi. O zbieraniu rzeczy” – filozoficzną opowieść o… rzeczach odrzuconych;
- Macieja Pisuka za „Staniemy się tacy jak on. Głosy z przeklętej ulicy” – surową, poruszającą opowieść z warszawskich zaułków;
- Joannę Wilengowską za „Król Warmii i Saturna” – osobisty esej o pamięci, rodzinie i przemijaniu.
POEZJA – eksperyment i emocja
Poezja w Gdyni zawsze oznacza artystyczną odwagę. Tegoroczne nominacje pokazują, że forma może być tak samo ważna jak treść:
- Anouk Herman z „Silesian Gothic. Girls and Queers to the Front” – połączenie śląskiego pejzażu z queerowym pulsem;
- Agata Puwalska i jej „Otwarte światy” – konceptualna precyzja i liryczna dyscyplina;
- Krzysztof Siwczyk za „Na przecięciu arterii” – poezja osobista, ale uniwersalna;
- Przemysław Suchanecki i „Łucznik” – mistrz obrazowania w służbie literackiej refleksji;
- Mateusz Żaboklicki z „Garadobedaro” – sentymentalna podróż przez dzieciństwo i marzenia.
PROZA – język jako wehikuł doświadczeń
W kategorii proza znajdziemy literackie podróże od Syberii po miejskie dżungle:
- Andrzej Dybczak z „Lasem duchów” – syberyjska wędrówka między reportażem a snem;
- Agnieszka Jelonek i „West Farragut Avenue” – subtelna psychologia i nieoczywista opowieść o relacjach;
- Elżbieta Łapczyńska za „Mowę chleba” – dzieciństwo w instytucji pokazane z literacką siłą;
- Izabela Tadra z „Hotelem ZNP” – satyra i monolog w jednym, z błyskotliwą ironią;
- Michał Trusewicz za „Plemię” – język jako mur i most w opowieści o wykluczeniu.
PRZEKŁAD – mistrzowie językowej alchemii
Przekład to sztuka na granicy dwóch światów – i pięciu języków. Oto tegoroczni nominowani tłumacze:
- Marcin Gaczkowski, który przybliżył polskiemu czytelnikowi „Miasto” Waleriana Pidmohylny’ego (z jęz. ukraińskiego);
- Barbara Jaroszuk i „Pasierb” Juana José Saera – hiszpańskojęzyczna opowieść o XVI-wiecznej Ameryce Południowej;
- Agnieszka Kowaluk za przekład „Danych odosobowych” Elfriede Jelinek – eksplozja językowych wyzwań;
- Magdalena Nowakowska z gruzińskim „Kos, kos, jeżyna” Tamty Melaszwili – głos kobiety w gąszczu codzienności;
- Aga Zano, która z niezwykłym wyczuciem przetłumaczyła „Johnny Panika i Biblia Snów oraz inne opowiadania” Sylvii Plath.
Gala i Miasto Słowa – finał w Gdyni
Wielki finał odbędzie się 29 sierpnia podczas gali w Teatrze Muzycznym. To nie tylko rozdanie nagród – to kulminacja festiwalu Miasto Słowa, który w dniach 25–31 sierpnia zamieni Gdynię w literacką stolicę Polski. Spotkania z autorami, debaty, warsztaty – i cztery dwutygodniowe rezydencje literackie przyznane z okazji jubileuszu.
Grażyna Bojarska-Dreher, źródło:gdynia.pl
