28 marca 1945 roku, po zaciętych walkach, Gdynia została wyzwolona. Dziś, osiemdziesiąt lat później, miasto uczciło to historyczne wydarzenie uroczystościami upamiętniającymi bohaterów tamtych dni oraz wszystkich, którzy przyczynili się do odbudowy miasta po wojnie.
Oficjalne obchody odbyły się przed pomnikiem Polski Morskiej. Wzięli w nich udział parlamentarzyści, przedstawiciele lokalnych władz, Marynarki Wojennej oraz mieszkańcy Gdyni. Uroczystość rozpoczęła się od odegrania hymnu narodowego i podniesienia flagi państwowej na maszt.
Okolicznościowe przemówienie wygłosił wicewojewoda pomorski Emil Rojek:
„Dzisiaj Gdynia to miasto prężnie rozwijające się, dynamiczne, europejskie. Możemy być z niego dumni. Pamiętając jednocześnie o historii odzyskania miasta i zatarciu wszystkiego tego, co Niemcy przez 5 lat zrobili w tym miejscu, wynaradawiając je, wyrzucając dziesiątki tysięcy mieszkańców, a osiedlając w ich miejsce Niemców. Pamiętajmy o bohaterach, pamiętajmy o tych dniach, pamiętajmy, że wolność i niepodległość nie tylko kraju, ale także miasta, to zbiorowy wysiłek, który wymaga zbiorowej determinacji i ciągłego przygotowywania się także dzisiaj”.mieszkańców, a osiedlając w ich miejsce Niemców. Pamiętajmy o bohaterach, pamiętajmy o tych dniach,
List od prezydent Gdyni, Aleksandry Kosiorek, odczytała Anna Chojnowska, naczelniczka Biura Prezydenta. W liście czytamy:
„Obchodzona dzisiaj 80. rocznica zakończenia działań wojennych w Gdyni przywołuje bolesne karty z historii naszego miasta i całego kraju. Wolność, która nadeszła wraz z Armią Czerwoną, po niemal 6 latach wojny, prześladowań i terroru miała słodko-gorzki smak przez wielu z nas odczuwany jeszcze przez kolejne dziesięciolecia. 28 marca każdego roku szczególną pamięcią otaczam tych wszystkich, którym nie dane było dotrwać do zakończenia okupacji. Bohaterskich obrońców miasta w 1939 roku, żołnierzy poległych podczas jego wyzwalania w 1945 roku, wysiedlonych gdynian, którzy nie powrócili do swoich domów z tułaczki, polskich patriotów rozstrzelanych i zamęczonych w miejscach kaźni, obozach. Pamiętamy również o wszystkich gdynianach z urodzenia i z wyboru, którzy po wojnie przyczynili się do odbudowy miasta i do jego rozkwitu. W tym dniu Gdynia dziękuję również harcerzom”. przez wielu z nas odczuwany jeszcze przez kolejne dziesięciolecia. […] W tym po przemówieniach
Uczestnicy złożyli kwiaty pod pomnikiem. Uroczystości towarzyszyła wojskowa asysta honorowa oraz defilada.
Harcerze, którzy uratowali Gdynię
W rocznicę wyzwolenia Gdynia przypomniała również o bohaterstwie młodych harcerzy z Tajnego Hufca Harcerzy, którzy podczas okupacji przeprowadzili dwie kluczowe akcje sabotażowe: B-1 i B-2. Ich działania pozwoliły uniknąć zniszczenia miasta.
W ramach akcji B-1 harcerze zdobyli i przekazali aliantom plany niemieckiego portu wojennego, co umożliwiło precyzyjne bombardowanie celów wojskowych bez uszkodzenia infrastruktury cywilnej. 18 grudnia 1944 roku brytyjskie bombowce skutecznie zbombardowały port i zniszczyły wiele okrętów Kriegsmarine, w tym pancernik „Schleswig-Holstein”.
W akcji B-2 harcerze przygotowali dokładne szkice niemieckich umocnień obronnych twierdzy Gotenhafen – od Kolibek po Kępę Oksywską – i przekazali je Armii Czerwonej.
Z tej okazji na maszcie Urzędu Miasta zawisła replika bandery przedwojennego żaglowca „Zawisza Czarny”, a na gmachu magistratu pojawił się baner z napisem: „Harcerze uratowali Gdynię – 28.03.1945”.
Walki o miasto
Gdynia była ważnym ogniwem niemieckiej obrony na wybrzeżu. 13 marca 1945 roku wojska 1. i 2. Frontu Białoruskiego podeszły pod Trójmiasto. 26 marca rozpoczęło się natarcie na Gdynię, które trwało dwa dni. Walki były wyjątkowo zacięte, lecz ostatecznie 28 marca miasto zostało oswobodzone, a jego infrastruktura pozostała niemal nietknięta. Ostatnie niemieckie oddziały broniły się do 5 kwietnia na Oksywiu, prowadząc ewakuację morską w kierunku Helu.
Żródło: gdynia.pl
Grażyna Bojarska – Dreher
Dodaj komentarz